Początki zakonu nad Wisłą nakreślił Piotr z Dusburga. W rzeczywistości ta mała grupa braci zakonnych Według tradycji krzyżackiej ? zanotowanej dopiero na początku XIV wieku ? przybycie pierwszych braci-rycerzy na pogranicze polsko-pruskie było aktem bohaterstwa i religijnego poświęcenia.
W roku 1226 zjawili się w Polsce dwaj bracia zakonni, Konrad von Landsberg i krzyżak nieznany z imienia, razem z małą grupą giermków i pachołków. Książę Konrad Mazowiecki zbudował dla nich grodek na wzgórzu, na lewym brzegu Wisły ? niedaleko późniejszego Torunia. Gródek ten nazwali rycerze zakonni Vogelsang (Ptasi śpiew). Tutaj (...) opierając się nieskończonej ilości pogan śpiewali pieśń smutku i żalu. Pozostawili bowiem ? pisał kronikarz krzyżacki Piotr z Dusburga ? słodycz słońca swej ziemi ojczystej i wkroczyli do ziemi obcej. Opuścili ziemię urodzajną, łagodną i spokojną, a przyszli do ziemi strasznych i rozległych puszcz, pełnej najdzikszej walki. Porzucili wygody i zaszczyty. Mogli powiedzieć ? kończy kronikarz ? za św. Pawłem: oto porzuciliśmy wszystko i poszliśmy za tobą, Chryste, co zatem będzie nasze? Taki oto heroiczno-idealny obraz była zwiadem krzyżackim, który dotarł do Konrada Mazowieckiego około roku 1228. Niedługo potem (1230) przybył nad Wisłę większy już oddział, dowodzony przez Hermana Balka, który rozpoczął podbój i budowę państwa zakonnego w Prusach.
Dzięki temu państwu krzyżacy przez 300 lat ? od początków XIII do początku XVI wieku ? stanowili istotny czynnik w życiu politycznym i gospodarczym Europy. Dzieje zakonu i państwa krzyżackiego splatały się w tym okresie często z dziejami Polski.